Wirusowe choroby funkii. Wirus X funkii
Do rodzaju Hosta należy ponad 30 gatunków, ich ojczyzną jest Azja (Chiny, Korea, Japonia), w uprawie znajduje się ok. 10 gatunków i niezliczona ilość odmian. Funkie wykorzystuje się jako rośliny okrywowe (znoszą cień i mogą długo rosnąć na jednym stanowisku) i we florystyce, ze względu na duże liście oraz coraz częściej na kwiaty.
Przez bardzo długi czas funkie uważano za rośliny wolne od chorób,
jednak od połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, wykazano,
że są one podatne, między innymi, na choroby wirusowe. Do tej pory stwierdzono
następujące wirusy zdolne do porażania funkii:
– wirus nekrotycznej kędzierzawki tytoniu (Tobacco rattle virus – TRV)
– wirus brązowej plamistości pomidora (Tomato spotted wilt virus – TSWV)
– wirus mozaiki gęsiówki (Arabis mosaic virus – ArMV)
– wirus pierścieniowej plamistości tytoniu (Tobacco ringspot virus – ToRSV)
– wirus nekrotycznej plamistości niecierpka (Impatiens necrotic spot virus – INSV)
– wirus pierścieniowej plamistości pomidora (Tomato ringspot virus – TomRSV)
– wirus X funkii (Hosta virus X – HVX).
Niewątpliwie najgroźniejszym wirusem funkii jest HVX, po raz pierwszy opisany w 1996 roku.
Latem 2006 roku, w południowej części Wielkopolski zaobserwowano liczne rośliny
funkii różnych odmian o nietypowym wyglądzie. Wszystkie rośliny wykazujące objawy
chorobowe posadzono trzy lata wcześniej. Na roślinach młodszych i wysadzonych w latach
wcześniejszych nie stwierdzono żadnych podejrzanych przebarwień i zniekształceń.
W zależności od gatunku i odmiany funkii porażonej wirusem HVX, obserwuje się różne rodzaje
objawów. Najbardziej typowe, to charakterystyczna mozaika liści ulokowana między nerwami,
niekiedy prowadząca do całkowitego przebarwienia liści, następnie ich zasychania,
postępującego od brzegów w kierunku środka blaszki liściowej
HVX łatwo przenosi się mechanicznie, zwłaszcza podczas rozmnażania wegetatywnego funkii,
a długi okres inkubacji w zakażonych roślinach, wynoszący 3–4 lata, dodatkowo utrudnia jego wykrywanie i sprzyja rozprzestrzenianiu. Za wyjątkowo podatne na zakażenia HVX uznaje się odmiany „Gold Standard”, „Striptease”, „Sum and Substance” .
Przypuszcza się że wirus został do Polski przywleczony w 2003 roku z Holandii wraz
z chorymi sadzonkami.
W celu wykrycia choroby stosuje się testy, które bez problemu można zamówić np. przez internet.
Nie ma możliwości, aby uratować zarażoną roślinę, funkie z objawami wirusa należy wykopać i spalić, ważna jest także dezynfekcja narzędzi używanych do podziału kęp i np. sekatorów używanych do przycinania przekwitniętych kwiatostanów lub ułamanych liści.
Dobrze jest też obserwować rośliny i zwalczać szkodniki, które mogą przenosić wirusa, a także nie sadzić nowych roślin na stanowiska po usuniętych funkiach.
Hosta Virus X in 'Striptease’. Objawem wirusa są zielone nacieki w środkowej części liścia.
Hosta „Patriot” objawem jest karbowanie liścia.
źródła:
http://www.gerbera.com.pl/pl/hosta_virus_hvx.html
http://www.hostalibrary.org/firstlook/HVXpics2.htm